SEYYİD KUTUB'UN TEFSİRE SOSYOLOJİK YAKLAŞIMI: BAKARA SURESİ ÖRNEĞİ / Sayyid Qutb's Sociological Approach to Interpretation: The Case of Surat al-Baqara

Öz

Toplumun örgütlenmesinde etkin rol oynayan kurumların din ile etkileşimi din sosyolojisinin inceleme alanına girmektedir. İslam dininden beslenerek meydana gelen Müslüman toplum, grup ya da cemaatler tarihi süreç içerisinde oluşturdukları miras, din sosyolojisi alanına geniş bir birikim kazandırmıştır. Bu toplumlarda yetişmiş bir ilim adamı olarak Seyyid Kutub'un eserlerinde de toplumsal olayların incelenmesi tabiidir. Kutub'un ortaya koymuş olduğu fikirler, sosyal bütünleşme, değişme, modernleşme, siyaset ve aile konuları açısından incelenmiştir. Bu çalışmada Seyyid Kutub'un içinde bulunduğu şartlara rağmen ortaya koymuş olduğu birikim, çağının düşünce ve dava adamı olmayı başarabilmesi doğduğu ortam ve düşünce hayatını şekillendirdiği çevrenin Kutub'a tecrübeler kazandırması ve çektiği sıkıntılara rağmen davasından vazgeçmeden ilerlemesi işlenmiştir. Kendi değerlerinden uzaklaştırılmaya çalışılan İslam dünyasına, kendi değerleriyle kıymetli olabileceğini telkin ederek farkındalık oluşturma çabaları, Kutub'u ezilen bir toplum için umut kaynağı yapmıştır. Siyasal hayatının fikir ve toplum anlayışı düşünüldüğünde özelde Mısır'ın genelde İslam dünyasının umudu olmuştur.

*****

The interaction of institutions that play an active role in the organization of society with religion is within the scope of the sociology of religion. The heritage of the Muslim community, group or congregation that came into existence by feeding on the religion of Islam has brought a broad accumulation to the field of the sociology of religion. As a scientist who grew up in these societies, it is natural to examine social events in the works of Sayyid Qutb. The ideas put forward by Qutb were examined in terms of social integration, change, modernization, politics and family issues. In this study, the knowledge that Sayyid Qutb has put forward despite the circumstances, his ability to be a thinker and litigator of his age, the environment in which he was born and the environment in which he shaped his thought life, gave Qutb experiences and progressed without giving up on his cause despite the troubles he suffered. Efforts to raise awareness by suggesting that the Islamic world, which is trying to be distanced from its own values, can be valuable with its own values, have made Qutb a source of hope for an oppressed society. Considering the idea and social understanding of his political life, Egypt in particular became the hope of the Islamic world in general.